Obóz zagłady Chełmno nad Nerem (SS Sonderkommando Kulmhof) - Obozy -

German death camps and concentration camps in Nazi occupied Poland 1939-45

Nawigacja

Obóz zagłady Chełmno nad Nerem (SS Sonderkommando Kulmhof)

Zlokalizowany w powiecie Turek (Landkreis Turek) w rejencji kaliskiej (Regierungsbezirk Kalisch) Okręgu Rzeszy Kraj Warty (Reichsgau Wartheland, Warthegau), ok. 70 km od Łodzi, blisko stacji kolejowej w Kole.

Założony w listopadzie 1941 r. obóz zagłady funkcjonował pod nazwą SS-Sonderkommando Kulmhof. Komendantami byli kolejno SS-Sturmbannführer Herbert Lange i SS-Hauptsturmführer Hans Bothmann (od 1942 r.)

Chełmno od 8 grudnia 1941 r. do 7 kwietnia 1943 r. oraz od 26 czerwca do 14 lipca 1944 r. było ośrodkiem likwidacji Żydów z gett w Kraju Warty oraz z getta łódzkiego. Zginęli tu również Żydzi z Austrii, Belgii, Francji, Holandii, Węgier, a także dzieci polskie z Zamojszczyzny, objętej w czasie wojny akcją wysiedleńczą, Polacy z zakładów opieki społecznej z Łodzi i Włocławka, ok. 5000 jeńców radzieckich, Cyganie oraz prawdopodobnie 82 dzieci czeskich z Lidic.

Ofiary dowożono ze stacji kolejowej w Kole kolejką wąskotorową do obozu, gdzie były zabijane gazami spalinowymi w specjalnie skonstruowanych samochodach-komorach gazowych. Zwłoki grzebano następnie w masowych mogiłach. Od wiosny 1942 r. wykopywano ciała wcześniejszych ofiar i palono je na stosach oraz w krematorium. W kwietniu 1943 r. przystąpiono do likwidacji obozu – baraki i krematorium rozebrano, a personel obozu skierowano do służby w Waffen-SS. Wiosną 1944 r. obóz zagłady w Chełmnie został ponownie uruchomiony, wybudowano nową infrastrukturę. Ofiary, jak uprzednio, zabijano w specjalnie skonstruowanych samochodach-komorach gazowych, ciała zaś palono w dwóch nowo wybudowanych krematoriach. Od lipca 1944 r. do obozu nie przychodziły już żadne transporty, a baraki zostały rozebrane. W nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r. esesmani rozstrzelali kilkunastu pozostałych w obozie więźniów-robotników.

W obozie w Chełmnie nad Nerem zginęło ok. 200 000–300 000 osób, głównie Żydów.

do góry