Obóz koncentracyjny Sztutowo (Konzentrationslager Stutthof) - Obozy -

German death camps and concentration camps in Nazi occupied Poland 1939-45

Nawigacja

Obóz koncentracyjny Sztutowo (Konzentrationslager Stutthof)

Zlokalizowany w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (Reichsgau Danzig-Westpreussen), na terenie Żuław Wiślanych, w pobliżu Zatoki Gdańskiej.

Od 2 września 1939 r. do 30 września 1941 r. funkcjonował w tej miejscowości obóz jeńców wojennych Stutthof (Zivilgefangenenlager Stutthof), od 1 października 1941 r. do 7 stycznia 1942 r. obóz specjalny Stutthof (Sonderlager Stutthof) i obóz pracy wychowawczej(Arbeitserziehungslager Stutthof).

Od 8 stycznia 1942 r. do 9 maja 1945 r. działał w Sztutowie samodzielny obóz koncentracyjny (Konzentrationslager Stutthof) i w tym czasie trwała rozbudowa obozu. Więźniów zatrudniano w wielu przedsiębiorstwach i fabrykach. W obozie umieszczano Polaków: działacze organizacji konspiracyjnych, działaczy politycznych, kulturalnych, inteligencję. Kierowano tu również transporty z innych obozów koncentracyjnych, z Okręgu Białystok oraz wielu krajów Europy. Na przełomie 1943 i 1944 r. obóz liczył ok. 6000 więźniów, wśród których przeważali Polacy z Pomorza. W maju 1944 r. skierowano do tego obozu grupę więźniów z Pawiaka. Po wybuchu powstania warszawskiego nadeszły transporty ludności cywilnej i powstańców.

Od czerwca 1944 r. do obozu trafiali Żydzi z obozów pracy na Litwie, Łotwy i w Estonii. W tym okresie przewożono tu z Płaszowa i Auschwitz również Żydów węgierskich. W związku z licznie napływającymi transportami Żydów stan obozu zwiększył się do ponad 60 000 więźniów; część z nich skierowano do fabryk oraz podobozów. W tym okresie przeprowadzano masowe egzekucje w komorze gazowej przy pomocy cyklonu B. Od lata 1942 r. w obozie funkcjonowało krematorium, w którym spalano zwłoki zamordowanych więźniów.

Komendantami obozu koncentracyjnego byli kolejno: SS-Sturmbannführer Max Pauly (do 31 VIII 1942) i SS-Sturmbannführer Paul Werner Hoppe (1 IX 1942 – 9 V 1945).

Od 25 stycznia 1945 r. trwała ewakuacja obozu. 23 kwietnia 1945 r. w obozie przebywało jeszcze 4508 więźniów; ewakuowano ich drogą morską do Flensburga. Armia Czerwona zajęła Stutthof 9 maja 1945 r.

Przez cały okres funkcjonowania obozu przewinęło się przez niego ok. 110 000 więźniów. W obozie i jego podobozach ok. 65 000 więźniów różnych narodowości.

do góry